زندگی نامه، مصاحبه ها، مقالات، دکتر فضل الله صلواتی
تصاویر، دست نوشته ها، زندگی نامه، مصاحبه ها، مقالات و...زندگی نامه، مصاحبه ها، مقالات، دکتر فضل الله صلواتی
تصاویر، دست نوشته ها، زندگی نامه، مصاحبه ها، مقالات و...
« آینده ای که در پیش است؟ »
پیشنهاد فضل الله صلواتی به مجلس یازدهم در گفتگو با مستقل آنلاین:
« آینده ای که در پیش است؟ »
«پراید» را به نرخ قبل برگردانید
لینک خبر در پایگاه خبری مبین 24
"فضل الله صلواتی" نویسنده، قرآن‌پژوه و از نیروهای ملی- مذهبی و زندانی سیاسی دوران پهلوی دوم، نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل سیاسی است. صلواتی از مشاوران آیت الله صدوقی در یزد بود. وی از سال ۱۳۶۶ هفته نامهای به نام نوید اصفهان را منتشر میکرد که در سال ۱۳۷۷ توقیف شد. او دارای دکترا درادبیات عرب و داماد محمدتقی جعفری و استاد دانشگاه اصفهان است. وی از سال ۱۳۷۹ ریاست انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران شاخه اصفهان را بر عهده دارد. با صلواتی درباره تعامل مجلس و دولت گفتگو کردیم.
پیش از آن که به پاسخ سؤالات آن روزنامه بپردازم، لازم است به شرح صدر و
روشن بینی هیأت نظارت بر مطبوعات اشاره داشته باشم، که به خاطر مقاله ای که
پیشنهادات اصلاحی داشت و دوست داشت که عالمان و حوزه های علمیه را به تفکر وا دارد
تا نوآوری هائی ارائه دهند و راهی برای معضلات جامعه بیندیشند، که آن هیأت نتوانست
تحمل کند و به صاحب امتیاز روزنامه تذکر و به اصطلاح کارت زرد داد، آیا اگر این
نامه به خدمت مرحوم امام خمینی ارسال می گردید، بدین صورت برخورد میکردند؟ که
جلوی فکر و اندیشه و درخواستی را بگیرند و مانع پیشنهادات اصلاحی شوند و آیا مقام
رهبری مانع طرح چنین مطالبی می شدند.
از بس که ماده ها و تبصره ها و پاورقی ها بسیار شده و نهادها و گروهها و فرقه ها زیاد شده اند، هر کسی می خواهد نظر خود را اعمال کند و اگر کلمه ای یا عبارتی را نپسندید، همۀ کتاب یا مقاله را زیر سؤال می برد و همه شرایط آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی، دموکراسی، آزادی بیان و آزادی مطبوعات فراموش میشود و چه بسیار خوی و خصلت های شخصی بر آزادی تفکر و اندیشه حاکم می شوند و فقط چشم بسته و گوش بسته باید تابع نهاد خاصی بود که آنها ولی نعمت و صاحب اختیار همه اند و اراده و دستور آنان فصل الخطاب است! خداوند به ملت ایران ترحّم فرماید.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
اما پاسخ به چند سؤال روزنامه مستقل:
۱- مجلس یازدهم خود را انقلابی و ضدفساد خوانده، فکر می‌کنید مصادیق انقلابی و ضدیت با فساد را در چه اقداماتی نشان خواهد داد؟
_ من چندان به این مجلس امید نبسته ام، همانند مجلس چهارم که ۲۱ فروردین ۱۳۷۱ برگزار گردید، رییس مجلس علی اکبر ناطق نوری و نائب رئیسان حسن روحانی، سید اکبر پرورش، محمدعلی موحدی کرمانی و حسین هاشمیان بودند که قوانین دست و پاگیری مثل نظارت استصوابی را مطرح کردند و به دنبال آن چه مشکلاتی پدید آمد و انتخابات را دو مرحلهای نمودند و دموکراسی را منزوی کردند که مردم بگویند: این ها نمایندگان پیشنهادی شورای نگهبان هستند، در دورۀ یازدهم هم اکثریت مردم شرکت نداشتند، گروههای اصلاحاتی چون نامزدهایشان به علل مختلف رد صلاحیت شده بودند، نماینده ای نداشتند که به آن رأی بدهند، اینان که به مجلس راه یافته اند، نمایندۀ قشر خاصی از جامعه هستند و بیشتر در جهت کسانی هستند که آنها را تأیید کرده اند.
ولی امید است که در این دوره که همه یک دست هستند و بهانه ای نیست بتوانند با فساد گسترده کشور مبارزه کنند، جلوی رشوه ها، باندبازیها و دخالت بی جای همۀ نهادها را در کارهای دولتها و تشکیلات اداری و اجرائی را به حداقل برسانند و اجازه داده شود که وزیران و مدیران برای اصلاح کشور خود اقدام نمایند، مدیری که با گذراندن هفت خوان رستم روی کار میآید غیر از وزیرش نباید تابع شخص یا اداره و یا نهاد دیگری باشد، دولتهای در سایه بگذارند مدیران به وظایف خود عمل کنند، باشد که گامی برای خدمت به مردم برداشته شود.
۲- اکنون که مجلس یکدست اصولگرا و هماهنگ با شورای نگهبان است، چه اولویت‌هایی را سرلوحه اقدامات خویش قرار خواهد داد؟
_ حال که همه ارکان حکومت یکدست و با تفکر اصولگرایی در حال شکل گیری و تسلط است، بفرمایید این گوی و این میدان، امیدوارم اولویتشان مخالفت با دولت نباشد، چوب لای چرخ دولت قرار ندهند، تا در آینده نیز دولتی هماهنگ با شورای نگهبان روی کار بیاید و مهم نیست که کارآئی داشته باشد یا خیر، بلکه بتواند مشکلات مردم را حل کند، اقدامات دولت آقای دکتر احمدی نژاد را ناظر بودیم و آنها که ایشان را روی کار آورده بودند و حمایت داشتند، هر نقصانی که پیش آمد، آنها نزد خدا باید پاسخگو باشند! و با این روش که فیلترهای سنگین که برای صلاحیت افراد قرار داده اند فکر میکنم دولتی هم هماهنگ با مجلس پدید آید و آنها که دستاندرکار انتخابات بوده اند، در دولت بعد کمتر مانع و بحران ایجاد میکنند، تا او بتواند کارش را انجام دهد، امید است که میدان را برایش باز نگهدارند که با این آشفتگی اقتصادی، مشکل تحریمها، بی اعتباری بین المللی و رکود و مشکلات پس از بیماری کرونا، بتوانند کاری انجام دهند و جوری باشد که نگوئیم: «هر چه آید سال نو گویم دریغ از پارسال»، مردم از این مجلس یک دست امید تلاش و فعالیت بیشتر در راه حل مشکلات زندگی و معیشتها و گران یها و تورم و کنترل قیمتها و جلوگیری از فقر مضمن و هماهنگ عمل کردن و ریشه کن کردن فساد و باندبازی و گروه گرائی را دارند، آیا امکان برآورده شدن حداقل آرزوهای طبیعی و حقوق مردم هست و یا گام اول مخالفت و تضعیف دولت فعلی است؟
۳- آیا فکر می‌کنید مجلس یازدهم با توجه به برخورداری از حمایت جناح حاکم می‌تواند طی ۴ سال پیش رو در راس امور باشد؟
_ چهل سال است که تجربه آموخته ایم، شعار داده ایم، در انتخابات شرکت کرده ایم، با دشمنان جنگیده ایم، هنوز به نتیجه ای که میخواهیم و حضرت امام میخواستند و چشم انداز و آمال و آرزوی انقلابیون بوده نرسیده ایم! آزموده را آزمودن خطا باشد، کاش همان شورای نگهبان و ایادی همراه و همکارش، همانها که هماره در رأس امور هستند، خودشان قانونگذاری میکردند و شعار موافق و مخالف سر میدادند و دستورات لازم را تصویب میکردند و مردم را با زحمت پای صندوقها نمیکشاندند و بگویند: به افرادی که ما تأیید کرده ایم، آزادانه رأی بدهید و دموکراسی همین است که ما مهندسی میکنیم! شعار «رأس امور» مجلس را که فرمایش حضرت امام بود دادیم، ولی هیچگاه در رأس امور نبودند.
حتی آن زمانی که مرحوم هاشمی رفسنجانی که پایه و انقلابیترین فرد و ریاست مجلس را بر عهده داشت، و مدتی همه کاره کشور بود، با همان هائی که بعدها با او از در مخالفت درآمدند، خواست مجلس در رأس امور باشد و بر زمین و زمان فرمان براند، ولی دیدیم که با او چگونه برخورد شد و دیدیم که نشد...!
شد غلامی که آب جو آرد آب جو آمد و غلام ببرد
فعلا در این مجلس عقده ها هست و باید بر سر دولت خالی شود و روحانی رئیس دولت را زیر سؤال ببرند.
۴- در اولین نطق رئیس مجلس یازدهم شاهد انتقاد جدی وی به دولت بودیم، در یک سال ونیم پیش رو که روحانی در راس قوه مجریه است، پیش بینی شما از تعامل ۲ قوه چیست؟
_ همانطور که مجلس زمان جناب خاتمی با او مخالفت داشت و دشمنانش هر 9 روز یک بحران میآفریدند، آقای روحانی هم این تجربه را در پیش خواهد داشت؟
در دورۀ اول تشکیل مجلس پس از انقلاب، افراد خاصی چون دکتر بنی صدر جزو باندشان و همراهشان و مطیعشان نبود، آنقدر کارشکنی کردند، تا او را برداشتند، پیوسته بین دولت و مجلس درگیری و جدائی بود و مخالفان هیچکدام خیری از دنیا ندیدند و اکثر رفتند، آنها که با دولت موقت مرحوم مهندس بازرگان مخالفت میکردند، بعدها خود چه کردند و چه تاجی بر سر این ملت مظلوم گذاشتند؟ سالی که نکوست از بهارش پیداست، انتقاد رئیس مجلس، از دولت پیش بینی می شد و تا آخر میتوان ادامۀ همین راه و روش را در نظر داشت، در ابتدای کار، به جای آنکه گفته شود همکاری، همراهی و همفکری میکنیم و یار و مددکار دولت تا پایان خواهیم بود، دست خود را رو کردند، دکتر روحانی باید خود را برای سالی پرتنش که در پیش دارد آماده کند، باید بداند این مجلسی نیست که پشتوانه و یار و مددکار او باشد، روحانی قدر اصلاحاتی ها و پشتوانه مردمی را ندانست، امروز گرفتار دست و پنجه و حلقه های پیچ در پیچ تأیید شده های شورای نگهبان خواهد شد.
۵- آیا استیضاح وزرا و از حدنصاب افتادن دولت را محتمل می‌دانید؟
_ همه چیز و هر کاری احتمال دارد، بسیاری از آقایان و خانمهای انتخاب شده منتظر چنین فرصتی بوده اند که روحانی و دولتش را تضعیف و یا ساقط کنند، باید مواظب باشد.
۶- در گشایش امور معیشتی مردم چشم انداز برنامه‌های مجلس یازدهم را چگونه می‌بینید؟
_ قطعا منتخبین مجلس یازدهم نمیتوانند معجزه کنند، آیا میتوانند وضعیت نابسامان خودرو را ساماندهی کنند، آیا میتوانند قیمت خودروی پراید را به ده میلیون چند سال قبل و یا چهل میلیون دوسال پیش بازگردانند؟ آیا میتوانند قیمت ارزاق مردم را مهار و پائین بیاورند؟ آیا میتوانند خط فقر را از هشتاد درصد به بیست درصد کاهش دهند؟ آیا میتوانند وضعیت ارز و طلا را مدیریت کنند؟ آیا.....
اگر هر خدمتی به این مردم سختی کشیده کردند، ما مخلص و دعاگوی آنها هستیم و اگر مثل دوره های قبل «نشستند و گفتند و برخواستند» باشد، که بگذارید برای خودشان حقوق بیشتر تصویب کنند و وام کم بهره یا بدون بهره بگیرند و حق دفتر، منشی و رفت و آمد و... داشته باشند تا چهار سال آنها هم سرآید و روز از نو و روزی از نو و عمر امثال من تمام میشود و کسی طلبکار آنها نیست و کسی برای کشتههای آبان 98 اعتراضی ندارد و کسی از گران شدن بنزین و دیگر مایحتاج عمومی و نگرفتن حقوقهای عقب افتاده، حرفی نمیزند! و با بی تدبیری اختلافات قومیتی در کشور ایجاد کنند و نمایندگان خوزستان فریاد نمیزنند که آب را به اصفهان و یزد و کرمان ندهید، تا مردم خوزستان در اثر سیلاب و آب بسیار، طی چند سال جان و مالشان تباه شود و این ترفندهای آوردن رأی همچنان ادامه خواهد داشت.
۷- نماینده یزد در مجلس یازدهم صراحتا به برخورد شدید مجلس با دولت اشاره کرده است، آیا به اعتقاد شما رهبری به مجلس یازدهم اجازه برخورد شدید با دولت را خواهد داد؟
_ مقام رهبری هم مجلس را منتخب مردم میدانند، ایشان با رهنمودهائی که داشته اند و روی جوانان انقلابی صحبت کرده اند، پیش بینی نمیشود که برخوردی داشته باشند، تنها ممکن است مثل پیام افتتاح مجلس، نمایندگان را با نصایحی هدایت کنند و این یکسال و نیم را به صورت «کج دار و مریز» و روی دست نگهدارند.
۸- تحولات، مصوبات و مجموع وقایع مجلس یازدهم چه تاثیری بر انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ خواهد داشت؟
_ در واقع متولیان باید دقت کنند که در انتخابات مجلس یازدهم رکورد کمترین مشارکت مردم در 41سال گذشته (حدود 43 درصد) رقم زده شده و سیاستمداران و جامعه شناسان و دلسوزان کشور باید با رفع نقاط ضعف و بازنگری در عملکرد شورای نگهبان، بستر مشارکت بانشاط و مشارکت حدکثری مردم را فراهم کنند.
در این دوره حدود 90 نفر از نمایندگان وقت مجلس و افراد شاخص توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند، از جمله: علی مطهری، الیاس حضرتی، محمود صادقی، محمدرضا تابش، محمدرضا امیرحسن خانی، فاطمه سعیدی و...
آنان که در این انتخابات شرکت نداشتند، هنوز انگیزهای برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ندارند، بستگی به آن دارد که شورای نگهبان در دوره بعدی چگونه عمل و چه کسانی را برای ریاست جمهوری تأیید کند، هنوز جوّ جامعه تاریک است و یأس مردم برطرف نشده و شرایطی هم ایجاد نشده که اکثریت جامعه را به صحنه بکشاند و هفتاد تا هشتاد درصد مردم را پای صندوقهای رأی بیاورد.
بدون برنامه از اول انقلاب تا امروز نشسته ایم و ناظر هستیم و نگاه میکنیم که در آینده چه خواهد شد؟ و فرزندانمان چه سرنوشتی خواهند داشت؟
از مردم که کاری ساخته نیست، دستشان به هیچ عرب و عجمی بند نیست، غرق در مشکلات معیشتی هستند، دولت هم اگر از ویروس کرونا جان سالم به در ببرد، تحریمها و دعوت به مذاکرات را در پیش دارد.
ظرفیت و تاب و تحمل کشور به پایین ترین حد رسیده، احتمال دارد با برخی مقامات آمریکائی مثل دورۀ مک فارلین پنهانی مذاکراتی انجام گیرد و این برگ برنده برای مجلس جدید و دولت آینده باشد.
قطعا در دولت آینده، منتقدان و اصلاح طلبان و مخالفانی نخواهند بود یا حداقل بدون تأثیر خواهند بود، بحرانها کمتر خواهد شد، اگر در جهت منافع مردم باشد که خدا کمکشان کند و اگر تلاش برای نهادها و یا افراد خاصی باشد که بدتر از بد خواهد شد.
امید که در جبین مجلس یازدهم نور رستگاری پدید آید و جامعۀ انقلابی ایران بیشتر به آینده امیدورا باشد.
انشاءالله
اصفهان – خرداد 1399
روایت صلواتی از تظاهرات ۱۵ خرداد در اصفهان
یک عضو شورتی هماهنگی جبهه اصلاحات استان اصفهان گفت:
من در تظاهرات شهر اصفهان حضور داشتم. این تظاهرات از مدرسه صدر آغاز شد و علی‌رغم درگیری شدید میان نیروهای امنیتی با انقلابیون، هیچکس کشته نشد.
فضل الله صلواتی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا پیرامون شکل‌گیری قیام ١۵ خرداد در اصفهان اظهار کرد: مردم ایران در قیام ۱۵ خرداد حمایت خود را از روحانیون نشان دادند و به فکر تشکیل نهضت افتادند.
وی افزود: اعتراضات گسترده مردم شهرهای تهران، قم، شیراز، مشهد و تبریز و اصفهان در ١۵ خرداد با سرکوب شدید از طرف رژیم شاهنشاهی مواجه شد و تعداد زیادی از انقلابیون در درگیری با نیروهای امنیتی شاه به شهادت رسیدند. من در تظاهرات شهر اصفهان حضور داشتم. این تظاهرات از مدرسه صدر آغاز شد و علی‌رغم درگیری شدید میان نیروهای امنیتی با انقلابیون، هیچکس کشته نشد.
عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات استان اصفهان تاکید کرد: از ١۵ خرداد تا پایان ماه، تمامی بازاریان اصفهان دست به اعتصاب زدند و در اعتراض به رفتارهای رژیم شاه و دستگیری امام خمینی (ره) مغازه‌های خود را باز نکردند و به اجتماع در مساجد پرداختند تا حمایت خود از روحانیون و امام (ره) اعلام کنند. اتحادی که میان مردم در قیام ١۵ خرداد علیه رژیم طاغوت وجود داشت، بعد از جریان مصدق در سال ٣١، بی سابقه بود.
صلواتی افزود: مردم ایران ارادت خاصی نسبت به امام خمینی (ره) داشتند و به همین دلیل هنگام دستگیری ایشان دست به اعتراض و اعتصاب در شهرهای مختلف ایران زدند. همه مراجع تقلید و فقهای دینی نیز به حمایت از امام (ره) پرداختند.
وی خاطرنشان کرد: در قیام ١۵ خرداد مردم در اعتراض به یک مسئله مذهبی به صحنه آمدند که این باعث شکل‌گیری گروهک‌های اسلامی علیه رژیم شاهنشاهی شد. این گروهها به آگاهی بخشی مردم پرداختند و باعث رشد جوانه‌های انقلاب ۵٧ شدند.
معرفی کتاب: «تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمدباقر(ع)» در روزنامه اطلاعات
دکتر فضل‌الله صلواتی
انتشارات صمدیه
چاپ اول: 1398
1705ص ـ 175هزار تومان
امام محمد باقر(ع) در مقطعی مهم و سرنوشت‌ساز از تاریخ اسلام می‌زیست که به نوعی حد فاصل پایان عصر اموی و آغاز عصر عباسی است و هنوز خاطره واقعه کربلا، شورش مردم مدینه (واقعه حَرّه)، قیام توابین، قیام مختار و شورش عبدالله زبیر در یادها زنده بود و آثار و پیامدهایش تداوم داشت. پراکندگی سیاسی و اعتقادی جامعه، تندروی‌های خوارج، ظلم و ستم عمال اموی نظیر حجاج یوسف و دیگران جامعه را مستعد انقلاب و آشفتگی کرده بود. و از سوی دیگر، با ظهور مفسران، محدثان، فقیهان و متکلمان، مکاتب عقیدتی و فقهی گوناگونی در حال شکل‌گیری بود. در چنین عصر پرالتهابی، اهل بیت پیامبر(ص) که عهده‌دار هدایت جامعه و آگاهی‌بخشی ایشان هستند، با وجود پنجمین امام این خاندان، فارغ از هیاهوهای اجتماعی و سیاسی و قدرت‌طلبی‌های متعارف آن روزگار، نشر معارف راستین الهی را وجهه همت خود قرار داده بودند و با استفاده از فرصت پیش آمده، نهایت تلاش را در جهت رساندن پیام پیامبر(ص) و تربیت شاگردان مهذب کردند و چارچوب‌های مکتب تشیع را تبیین نمودند. کتاب حاضر به همین موضوع می‌پردازد.
کلیاتی در بحث امامت و ولایت، روند مسائل اجتماعی مسلمانان در قرن اول و دوم هجری، نقش ایرانیان در تاریخ اسلام و خدماتشان به اسلام و مسلمانان، دانش و تمدن مسلمین در قرن اول و نیمه نخست قرن دوم هجری، دانش حدیث در سنت محمدی(ص)، فقه و فقاهت در دوران امام صادق(ع) و بدعت‌ها در دین، شعر و شاعران و ادیبان تا اوایل قرن دوم هجری، خلفای بنی‌امیه در روزگار امام پنجم(ع)، حاکمیت و سقوط بنی‌امیه، فتوحات و کشورگشایی‌ها تا پایان امویان، برخی حوادث و وقایع دوران امام باقر(ع)، شرح زندگی اصحابی که تا زمان امام پنجم زنده بودند و زندگی و مرگ برخی از معاریف، عالمان و تابعان معاصر حضرت و نیز راویان و شاگردان و اصحاب امام همام، خاندان و خویشاوندان امام باقر(ع)، تولد و نص بر امامت، القاب و گوشه‌هایی از زندگانی، جلوه‌هایی از دانش امام، مراتب ایمان در نظر امام(ع)، نقش امام(ع) در حرکت‌های ضد ظلم، شهادت و وصیت‌ها و مزار مطهر امام باقر(ع) در بقیع، زیارت پیامبر و امامان و دیگر عباد صالح از فصول چندگانه این کتاب هستند...
codex10x
شتر آهسته می رود شب و روز
-
چرا در قرن 20 نمیتوانیم با عقلای جهان همراه شویم و عرف جهانی را رعایت کنیم؟ بعضیها میگویند: آنها با ما همراه شوند، یعنی آنها هم شلاق بزنند و شتر را ملاک و مبنا قرار دهند و بین حقوق زن و مرد فرق گذارند، در ماههای خاصی احکامشان فرق کند! برای حضانت اطفال که والدینشان جدا شدهاند راهی مشخص پیدا نشده است.
- با رشد عقل و اندیشه بشریت که دربارۀ آدمها کلمۀ «خلیفه اللهی» جانشینی خدا به کار برده شده و انسان بالاترین و والاترین مخلوق خداوند است، آیا باید او را به پشت بخوابانند و با تازیانه بر پشت او بزنند؟ آیا این اهانت به انسانیت و وهن اسلام نیست؟
- آیا وقت آن نرسیده است که ماههای حرام و غیرحرام را ملاک قرار ندهیم، آیا وقت آن نشده که برای دیه دست از سر شترها برداریم و راهی هماهنگ با جهان و مورد قبول عقل و عرف انتخاب کنیم؟ مگر مراجع عظام و دیگر علما با شتر به مکۀ معظمه مشرف میشوند؟ دوران شتر را باید تمام شده فرض کرد.
- در همه جا همۀ مسؤلان ما وقتی درمیمانند، پای اسلام را به میان میکشند!
« شتر آهسته می رود شب و روز »
مدتی قبل از رسانه ها شنیدم که در عربستان مجازات شلاق را برای مجرمین ممنوع و از مجازات قوۀ قضائیه این کشور حذف شده است تعجب کردم، این اقدام باید از ایران و از حوزۀ علمیه و از عالمان قوۀ قضائیه آگاه به زمان و مکان ایران حذف میشد که همه صاحب نظر و مجتهد و دارای استنباط صحیح از احکام اسلام هستند.
با رشد عقل و اندیشه بشریت که دربارۀ آدمها کلمۀ «خلیفه اللهی» جانشینی خدا به کار برده شده و انسان بالاترین و والاترین مخلوق خداوند است، آیا باید او را به پشت بخوابانند و با تازیانه بر پشت او بزنند؟ آیا این اهانت به انسانیت و وهن اسلام نیست؟
حتی عقلای جهان میگویند به حیوانات و چهارپایان نیز نباید، چوب و شلاق زد، چه رسد به آدمها، در زمان شاه برای گرفتن اقرار از متهمان، وحشیانهترین روش را به کار میبردند که آن شلاق زدن بر متهمان بود، چه باگناه و چه بیگناه، آنها با کابلهای برقی به قطر5/1سانتیمتر بر بدن زندانیان سیاسی میزدند تا اعترافی بگیرند و در اثر بسیاری زدن، لاستیک روی سیمها تکه تکه میشد و ادامه کارشان با سیمهای قرمز کابلها بود و سرو ته کابل یک و نیم متری را گره میزدند که در اثر عرق کردن از دستشان خارج نشود و در اثر تکرار بسیار، لاستیک از سیمها جدا نگردد!
آنها با این زدن و شکنجههاشان به کجا رسیدند؟ و ما به کجا میرسیم؟
هیچ تغییری در هیچ چیزی حاصل نمیشد. اگر در جاهلیّت با تازیانه بر غلامان و بردگان که طالب آزادی خود بودند میزدند و بزرگترین ستم را بر بردگان روا میداشتند، امروز چرا در دادگاهها حکم شلاق میدهند؟
نتیجه این همه درس و بحث در حوزههای علمیه و در قانون مجازاتها آن است که بر انسانی که معلوم نیست چرا و چگونه و در چه شرایطی مرتکب خطا شده آیا اضطرار، اجبار، غفلت، جنون، عصبانیت، شوکهای ناشی از حوادث ناگوار دوران کودکی و... بر او عارض شده که مرتکب کاری زشت شده و مجازاتش کاری زشت تر است.
خود من که در زندانهای ساواک شاه، به خاطر مبارزه با ستمکاران و دادن شعار عدالت، بیشترین شلاق را تحمل کردم، آیا کوچکترین تغییری در رفتار و گفتارم پیدا شد؟ اصلا نفهمیدم چرا این همه مورد آزار و شکنجه هستم؟ میگفتند «اقدام علیه کشور، تشویش اذهان عمومی، براندازی نظام»! کدام کشور؟ کدام تشویش؟ کدام نظام؟ با گذر زمان بیشتر جری شدم و در راه خود جدی تر و قاطعتر حرکت کردم، آیا آن اعمال ناشایسته و نادرست باعث اهانت و سرنگونی نظام شاهی نشد؟
و اعمال ما در دادگاهها با احکام شلاق و حبسهای سنگین و زندانهای وحشتناک و برخوردهای نامناسب، آیا امور را اصلاح میکند؟
اسلام و قرآن در شرایطی که عربها در جو جاهلیت زندگی میکردند، باید برخی مجازاتهای شدید دوران جاهلیّت را اعمال میکرد و آیا نباید امروز بر همۀ مجازاتهای دوران جاهلیت خط بطلان کشید؟
حضرت امام خمینی مصلحت نظام را بر برخی احکام اولیه ترجیح دادند و حتی شورای مصلحت نظام را ترتیب دادند که افرادی با تخصصهای متفاوت اقتصادی و سیاسی و حقوقی بتوانند آنچه مصلحت جامعه و مردم است عملی سازند، خود ناظر بودم که مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی هنگامی که رئیس قوۀ قضائیه بودند در اصفهان در پاسخ حقیر که دربارۀ آشفتگی زندانها و اینکه زندان اصفهان برای 700 نفر ساخته شده نه هفت هزار نفر، ایشان فرمودند، اکثر احکام و مجازاتهائی که اعمال میشود، در اسلام نیست و وهن اسلام است، حتی زندانها و تعزیرها، که معروض داشتم: چرا رها نمیکنید. که فرمودند: در شرایط فعلی قانون است و راهی دیگر در پیش نیست و مجلس باید راهی بگشاید.
حضرت آیت الله عظمی منتظری میفرمودند: حتی قصاص قتل که در قرآن به صراحت آورده شده، اگر وهن اسلام شد باید تعطیل گردد و باز اگر درس خواندن با حجاب یا دست دادن با زنان (بدون ریبه)در موارد دیپلماتیک و یا برنامه های اداری و کاری وهن اسلام شد، بلااشکال است باید رها گردد.
من نمیدانم آیا حوزۀ مترقی قم، انجمن محققان و مدرسان، جوامع علمی و اسلامی نمیتوانند راهی پیدا کنند که معضلات فقهی و مسائلی که ما را از تمام جهان دور میکند و ما را خشونتطلب و عقبمانده به حساب میآورند، حل و فصل نمایند؟ و ما را با «اعلامیه حقوق بشر» هماهنگ کنند.
پیش از پیروزی انقلاب چون نام انجمن مدرسین قم و روحانیت مبارز را میشنیدیم به خود مژده میدادیم که نوآوریهای بسیاری در روند احکام و اندیشههای شیعه به وجود میآورند، ولی دیدیم که جزء اولین انتشاراتشان: «مصدق السلطنه» و «شریعتمداری در تاریخ» و امثال آنها، اختلاف اندازی و چند دستگی بیشتر بود!
در صورتی که در قرآن نفس هر انسانی در برابر نفس است و قصاص برای همه هست، هنوز راضی نمی شویم که دیه زن و مرد را یکسان کنیم، در آن صورت ارث هم مساوی میشود و قبالههای سنگین ورمیافتد و هر زوجی قصد جدائی داشتند، فقط یک مبلغ ثابت تعیین شده از طرف دادگاه خانواده برای مهریه مشخص میشود.
آیا وقت آن نشده که برای دیه دست از سر شترها برداریم و راهی هماهنگ با جهان و مورد قبول عقل و عرف انتخاب کنیم؟ مگر مراجع عظام و دیگر علما با شتر به مکۀ معظمه مشرف میشوند؟ دوران شتر را باید تمام شده فرض کرد.
آیا وقت آن نرسیده است که ماههای حرام و غیرحرام را ملاک قرار ندهیم، تاریخ حرمت این ماه‌ها از شریعت حضرت ابراهیم(ع) و اسماعیل(ع) بود و عرب آن را به ارث برد و همواره حتی در زمان جاهلیت نیز حرمت آنها را حفظ می کرد به طوری که به جهت حرمت این ماه‌ها اگر قاتل پدر خود را در این دوره زمانی مشاهده میکرد، متعرض او نمی شد، این سنت تا ظهور اسلام همچنان در میان عرب رایج بود، حال سؤال این است که از ابتدای اسلام تا امروز چه کسی رعایت ماههای حرام را کرده است؟
آیا یزید در ماه محرم به جنگ حضرت اباعبدالله الحسین(ع) نیامد؟ وقایع: فتح خیبر، غزوه ذات الرقاع، کشته شدن علی بن حسین(ع)، قتل امین برادر مأمون، قتل جعفر برمکی و انقراض برمکیان، واقعه هولاکو و مستعصم و انقراض دولت بنی عباس، غرق شدن فرعونیان، عذاب اصحاب فیل و.... همه در ماه محرم به وقوع نپیوسته است؟ در تاریخ پس از اسلام در دیگر ماههای حرام نیز هزاران واقعه دلخراش واقع شده است.
بنی امیه و بنی عباس در جنگهاشان کدام رعایت ماههای حرام را کردند؟ آیا سعودیها در حرم خدا و در ماه ذیحجه بیش از 500ایرانی بیگناه را نکشتند؟ افرادی که فقط اظهار تنفر از ستمهای آمریکا و اسرائیل میکردند! آیا در ماههای حرام از بمباران مردم بیچارۀ یمن دست کشیدند؟ آیا صدام در جنگ هشت ساله تحمیلی علیه ایران، ماههای حرام را در نظر گرفت؟ آنها همه خطاکار بودند ولی ما چرا برای دیه افراد برای هر واقعهای هنوز ماههای حرام را ملاک قرار میدهیم و در قانون چرا فرق میگذاریم؟ و برخی را از زندگی ساقط میکنیم، تبعیضها قائل میشویم و تقصیر آن را به گردن قانونگذر اسلامی میگذاریم، آیت الله لاریجانی در پاسخ هر اعتراضی که کم میآوردند در برابر «حقوق بشر» و «عفو بین المللی» شعار میدادند که قوانین ما اسلامی است و با دیگران فرق دارد و برتر است، در همه جا همۀ مسؤلان ما وقتی درمیمانند، پای اسلام را به میان میکشند!
چرا در قرن 20 نمیتوانیم با عقلای جهان همراه شویم و عرف جهانی را رعایت کنیم؟ بعضیها میگویند: آنها با ما همراه شوند، یعنی آنها هم شلاق بزنند و شتر را ملاک و مبنا قرار دهند و بین حقوق زن و مرد فرق گذارند، در ماههای خاصی احکامشان فرق کند! برای حضانت اطفال که والدینشان جدا شدهاند راهی مشخص پیدا نشده است.
شگفتآور است، مأموریت همه علما و فقها ترویج اسلام محمدی(ص) است، اسلام تکفیرکنندگان القاعده و طالبانی و داعشی را که به نظر خودشان میخواهند بر اساس «شریعت» عمل کنند و از سوی آمریکا حمایت میشوند و میشدند، تا اختلاف بیندازند، مسلمانها را به قتل برسانند و اختلافات را نهادینه کنند، همۀ ما آنها را محکوم میکنیم و هرگز نمیخواهیم به راه آنها برویم، آنها را متعصّبان عهد جاهلیّت میدانیم، ولی جمعی از ما، دستههای صوفی و عارف و دراویش را خوش ندارند، جمعی از اهل حق بیزارند و گروهی با ولایتیها و ملیگراها و دستهای با آزادی خواهان و طایفهای هم با ملی مذهبیها و... همراه نیستند و مخالفت میکنند
اوایل انقلاب نامهای محرمانه در خصوص همین مطالب، به حضور فقیه عالیقدر نوشتم که با شروع انقلاب اسلامی، فکری هم برای نوآوریها و استنباطهای عقلی و عرفی از احکام اسلامی بشود، که دستور فرمودند: آن اندوه دلها و آن نامه به صورت علنی و در روزنامهها درج گردد، که در آن زمان دو شماره روزنامه کیهان را در بر گرفت.
نظر حضرت ایشان آن بود که حوزه علمیه را به تفکر و حرکت وادارند که خبری نشد و کاسه همان کاسه و آش همان آش و تحوّلی در حوزهای، در دادگاهی، در قوه قضائیه و در جامعه پدید نیامد و با همان شتر راه خود را دنبال کردیم، زیرا «شتر آهسته می رود شب و روز» و ما هم صورت مسئله را پاک کردیم.
به امید اصلاح همۀ امور و احکام جامعۀ اسلام پیش از آنکه ما نیز به اجبار به دنبال سیل تغییر و تحول جهانی، حرکت کنیم، خود پیشرو مشخص کردن احکام پویای همگام با زمان و مکان باشیم. «من الله توفیق»
اصفهان – فضل الله صلواتی
خرداد 1399